W hołdzie Żołnierzom Września

Początek i koniec trasy – przystanek PKP Kłaj (lub parkingi w centrum miejscowości).

Wycieczkę proponuję rozpocząć od odwiedzenia Izby Regionalnej w Kłaju (po wcześniejszym kontakcie na tel. 781 287 141), gdzie zgromadzone są szczątki legendarnego myśliwca PZL P.11c ppor. Wacława Króla, oraz wiele innych eksponatów militarnych.

  1. Łężkowice – grób podchorążego z III/5psph 156 pprez – od przystanku PKP jedziemy drogą główną do ronda w centrum Kłaja na którym skręcamy w lewo, mijamy budynek UG i w kolejnym budynku (po lewej) odnajdziemy Izbę Regionalną. Wracamy do ronda i skręcamy w lewo, mijamy skrzyżowanie (X) z drogą podrzędną, przejeżdżamy wiaduktem nad A 4, za nim kolejne skrzyżowanie (X) przejeżdżamy na wprost, zjeżdżamy w dół i na skrzyżowaniu (Y) skręcamy w lewo. Jadąc drogą główną mijamy Pomnik Niepodległości z 1934r. w Targowisku, kapliczkę św. Walentego (z 1811r.) z dzwonkiem „na płanetniki” (z 1737r.), docieramy do skrzyżowania (T), skręcamy w prawo przez mostek na Tusznicy, jadąc na wprost drogą główną docieramy do rozwidlenia (Y, stary dąb) i skręcamy w prawo docierając do skrzyżowania (T) z szosą 75 na którym skręcamy w lewo i za moment na skrzyżowaniu (Y) wjeżdżamy na prawo w drogę podrzędną. Docieramy do skrzyżowania (X, światła za ekranami) z szosą 94, przechodzimy pasami na drugą stronę i kontynuujemy jazdę drogą wiejską do cmentarza przy kościele (z 1921r.) w Łężkowicach. Po wejściu na cmentarz dotrzemy do grobu kierując się w prawo-skos za kaplicę. W grobie spoczywa kpr. pchor. Józef, Marian Wątorek, student UJ, był żołnierzem III batalionu 5 pułku strzelców podhalańskich. Następnego dnia po bitwie z 9.IX.39r. w Poszynie udało mu się wyjść z okrążenia i w mundurze wracał do domu, lecz spotkał na swej drodze niemiecki patrol. Niemcy zatrzymali   podchorążego, chwilę z nim rozmawiali i zamiast wziąć do niewoli zastrzelili – to była zbrodnia wojenna, miał 21 lat!
  1. Chełm – grób podhalańczyka z 21 DP – kontynuujemy jazdę drogą główną, mijamy skrzyżowanie (X) przed remizą OSP i zaraz na (T) przy przychodni skręcamy w lewo w drogę podrzędną, nią docieramy do stacji paliw i do szosy 94 na której skręcamy w prawo, przejeżdżamy most na Rabie i za nim na skrzyżowaniu (X, światła) skręcamy w lewo na Chełm. Dojeżdżamy do skrzyżowania (T) przy kościele (z 1753r.), skręcamy w prawo i po chwili docieramy do cmentarza. Tuż przy wejściu znajduje się kwatera pierwszowojenna nr.334, natomiast w głębi po lewej odnajdziemy wspólny grób podhalańczyka N.N. i ob. Grzegorza Pilcha poległych 6.IX.1939r. Żołnierz był cekaemistą i zginął na wysuniętym stanowisku obronnym w walce z Niemcami w obronie mostu na Rabie w Książnicach
  1. Łapczyca – mogiła żołnierzy z 202 pprez – kontynuujemy jazdę drogą główną, po chwili mijamy kurhan „szwedzki”, wjeżdżamy do Moszczenicy, gdzie przejeżdżamy na wprost skrzyżowanie (X), mijamy mostek i tuż za nim na rozwidleniu kierujemy się w lewo pod górkę, mijamy po lewej w oddali wzgórze grodziska i docieramy do kościoła (z 1340r.) w Łapczycy za którym usytuowany jest cmentarz. Idąc w dół cmentarza na lewo od kaplicy, od strony parkingu natrafimy na mogiłę trzech żołnierzy polskich N.N. poległych 6.IX.1939r. w Siedlcu w walce z oddziałem rozpoznawczym z niemieckiej 2DPanc.
  1. Bochnia cm. św. Rozalii – mogiły obrońców Bochni – skrzyżowanie (X) za kościołem pokonujemy na wprost (Trakt Królewski), który następnie przechodzi w ul. Nowy Świat i jedziemy nią aż do skrzyżowania (T) z ul. Legionów Polskich, skręcamy w lewo i dojeżdżamy do kolejnego skrzyżowania (T) z ul. Rotmistrza Witolda Pileckiego na którą również skręcamy w lewo, następnie na pierwszym skrzyżowaniu (T) skręcamy w prawo w dół w ul. Campi (ku kopalni), na rozwidleniu (Y) kierujemy się na lewo i docieramy do drogi głównej (T) na którą wjeżdżamy na prawo w ul. Windakiewicza, i nią docieramy do cmentarza. Po wejściu na cmentarz na prawo odnajdziemy grób pchor. Franciszka Surdela, a poniżej na lewo znajduje się zbiorowa mogiła 34 żołnierzy polskich z różnych jednostek poległych w walkach pod Bochnią w dniach 5-6.IX.1939r. i obok osobny grób Józefa Kosmatego z Wilamowic.
  1. Bochnia cm. komunalny – kwatera szpitalna – od cmentarza kierujemy się drogą jednokierunkową w lewo pod górkę, docieramy do skrzyżowania (T) z ul. Rotmistrza Witolda Pileckiego, skręcamy w prawo i jadąc drogą główną przed rondem skręcamy w prawo na cmentarz. Zostawiamy rower i idziemy w stronę kolumny z 1762r., za nią znajduje się otoczony murem cm. wojenny nr 314; kierujemy się do rogu cmentarza, przechodzimy przez furtkę i po prawej odnajdziemy kwaterę z trzema grobami żołnierzy zmarłych z ran w bocheńskim szpitalu.
  1. Cikowice – mogiła żołnierzy z III/5psph 156 pprez – spod cmentarza dojeżdżamy do ronda i skręcamy w lewo w ul. Karosek, następnie na rozwidleniu kierujemy się w prawo w ul. Wodociągową, przejeżdżamy pod wiaduktem kolejowym i tuż za nim na skrzyżowaniu (X) skręcamy w lewo (ul. Wodociągowa). Przejeżdżamy mostek nad kanałem i za nim (Y) skręcamy w prawo w ul. Majora „Bacy”, na kolejnym skrzyżowaniu (Y) kierujemy się w lewo, mijamy pomnik upamiętniający śmierć mjr AK Jana Kaczmarczyka ps. „Baca” i docieramy do kładki do Damienic. Kładkę należy pokonać pieszo; od kładki jedziemy drogą główną (ul. Mostowa), mijamy starą kuźnię przy rozwidleniu, następnie na skrzyżowaniu (X, figurka piętrowa z 1881r.) prosto w ul. Szkolną, mijamy szkołę i docieramy do skrzyżowania (Y, wysepka) z pomnikiem upamiętniającym ofiary zbrodni katyńskiej z m. Damienice. Na skrzyżowaniu skręcamy w lewo w ul. T. Jasińskiego, docieramy do skrzyżowania (T) na którym skręcamy w lewo w ul. św. Antoniego, przejeżdżamy pod wiaduktem kolejowym w Cikowicach za którym na skrzyżowaniu (T) skręcamy w lewo i zaraz na (Y, wysepka, figurka z 1927r.) w prawo w ul. Długą, mijamy kościół z 1918r. i tuż za nim na skrzyżowaniu (T) skręcamy na lewo w drogę w dół doprowadzającą do cmentarza. Po wejściu na cmentarz kierujemy się na wprost ku kaplicy i na prawo od niej dostrzeżemy mogiłę żołnierską. W mogile spoczywa czterech żołnierzy z ubezpieczenia III batalionu 156 pprez poległych w dniu 9.IX.1939r.
  1. Poszyna – mogiła zbiorowa żołnierzy z III/5psph 156 pprez – wracamy do drogi głównej (T) i skręcamy w lewo, mijamy (po prawej) kapliczkę z 1932r., następnie po lewej w oddali kapliczkę na cmentarzu cholerycznym i docieramy do skrzyżowania (Y, kapliczka z 1825r.) w Stanisławicach na którym skręcamy w prawo w ul. Senatorską, nią docieramy do skrzyżowania (X) przed wiaduktem z A4 i pokonujemy je na wprost przejeżdżając pod wiaduktem kolejowym, na pierwszym skrzyżowaniu (T) kierujemy się w lewo w ul. Leśną i docieramy do puszczy (szlaban). Trzymając się asfaltowej drogi leśnej skrzyżowanie (X, wysepka) przed rezerwatem pokonujemy na wprost i po chwili docieramy do cmentarzyka w Poszynie. W mogile spoczywa 52 żołnierzy poległych w bitwie z nieustalonym dotychczas oddziałem niemieckim dnia 9.IX.1939r. W walce tej poległo aż tylu naszych żołnierzy, ponieważ Niemcy biorąc odwet za swoje straty (ok.70) nie brali tego dnia jeńców, a rannych dobijali! Początkowo żołnierze pochowani byli w 3 grobach rozsianych w puszczy, lecz z czasem ekshumowano ich do obecnej, zbiorowej mogiły.

Powrót – kontynuujemy jazdę asfaltówką do następnego skrzyżowania (X, szałas) na którym skręcamy w lewo wzdłuż oddz.189, po chwili docieramy do mostku nad Traczówką (oddz. 191) i tuż przed nim po lewej dostrzeżemy prostokątny wykop. W  miejscu tym pogrzebani byli początkowo żołnierze III/5psph 156pprez, którzy następnie zostali ekshumowani do zbiorowej mogiły w Poszynie. Jak widać nie jest to jama grobowa, lecz dół egzekucyjny! Trzecie miejsce pochówku nie jest mi znane.

Jedziemy dalej duktem aż do skrzyżowania (X, stary dąb) na którym skręcamy w lewo na drogę przy oddz. 195, po chwili mijamy skrzyżowanie (T) z drogą brukowaną od prawej (przy końcu tej drogi, na lewo za betonowymi filarami starej bramy znajduje się prototyp niemieckiego niewykrywalnego i odpornego na zniszczenie magazynu amunicyjnego), jedziemy dalej drogą na wprost, aż dotrzemy do skrzyżowania (T, szlaban) z asfaltówką na którym skręcamy w prawo (po lewej w lesie ruiny Sägewerk Klaj) i przed osiedlem wojskowym po prawej napotkamy tablicę upamiętniającą walkę powietrzną z 3.IX.1939r. Następnie przy rozwidleniu przed torami i jednostką wojskową mijamy „domek doktora”, na rozwidleniu odbijamy w lewo i docieramy do przystanku PKP Kłaj.

GALERIA ZDJĘĆ

Loading